Αναχώρηση

Η περιήγησή μας για να γνωρίσουμε τα Ιστορικά Κύθηρα ξεκινά στις 08.30΄.

Παλαιόχωρα

Επιβιβαζόμενοι στο πούλμαν θα κατευθυνθούμε προς την Παλαιόχωρα, τον παλαιό Άγιο Δημήτριο.

Η ερειπωμένη σήμερα περιοχή ήταν ο πιο σημαντικός οικισμός του νησιού στη διάρκεια των μεσαιωνικών χρόνων μέχρι που κυριεύθηκε και καταστράφηκε από τον τότε Ναύαρχο του οθωμανικού στόλου Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα το 1537. Η πτώση της μικρής πόλης -και πρωτεύουσας ταυτόχρονα του νησιού- ήταν το σημείο καμπής στην ιστορία των Κυθήρων. Ακόμη και σήμερα αυτό το γεγονός εξακολουθεί να λειτουργεί ως ένας ομορφοπλεγμένος θρύλος του νησιού.

Γνωρίζουμε ότι μέχρι το τέλος της Ρωμαϊκής εποχής υπήρχε στο νησί άλλη πόλη-πρωτεύουσα, γνωστή σήμερα ως Παλαιόπολις. Φαίνεται όμως ότι μετά απ’ αυτήν άλλος μεγάλος κι οργανωμένος οικισμός δεν υπήρξε ως τα μεσαιωνικά χρόνια που ιδρύθηκε η Παλαιόχωρα για να καλύψει το υπάρχον για αιώνες κενό στην οργανωμένη οικιστική ζωή.

Ο οικισμός χτίστηκε πάνω σε έναν φυσικά οχυρωμένο λοφίσκο στο σημείο που ενώνονται δύο απότομες ρεματιές για να συνεχίσουν προς ανατολάς την πορεία τους ως μία, ακόμα πιο εντυπωσιακή και βαθειά, χαράδρα. Το υψόμετρο του στρατηγικού αυτού σημείου, ανάμεσα στις απότομες χαράδρες, ήταν πιο χαμηλό από τους βραχώδεις όγκους που σχημάτιζαν την κύρια χαράδρα, με αποτέλεσμα να μην είναι γνωστός ο οικισμός σε τρίτους, εκτός από εκείνους που γνώριζαν την ύπαρξή του.

Ο χρόνος ιδρύσεως του Αγίου Δημητρίου είναι άγνωστος. Οι γραπτές πηγές όμως μας βοηθούν να υποθέσουμε ότι ιδρύθηκε μάλλον από μια Μονεμβασιώτικη οικογένεια τον 12ο ή 13ο αιώνα και ότι την διοίκησαν για αρκετούς αιώνες. Η θέση του Αγίου Δημητρίου ήταν όχι μόνο στρατηγική, αλλά και μυστική εξασφαλίζοντάς του ισχυρό πλεονέκτημα απέναντι στις πειρατικές επιδρομές.

Στον χώρο του έχουν κτισθεί 22 εκκλησίες και μπορούμε να υποθέσουμε ότι θα ήταν μεγάλος ο αριθμός των ιερέων που τις υπηρετούσε. Στους επόμενους αιώνες ακμάζει οικονομικά και πληθυσμιακά φθάνοντας τον 16ο αιώνα ίσως τους 700 κατοίκους (πολλούς περισσότερους από οποιοδήποτε οικισμό του νησιού ακόμη και σήμερα). Η αυξανόμενη οικονομική δραστηριότητά της δεν έμεινε τελικά άγνωστη και προσήλκυσε το ενδιαφέρον του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα το 1537 στη διάρκεια μεγάλης εκστρατείας του εναντίον της Ενετικής Δημοκρατίας στο Ιόνιο και στο Αιγαίο Πέλαγος, καθώς και στην Πελοπόννησο.

Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Πέτρου στους Αραίους

Η επόμενη στάση μας θα πραγματοποιηθεί στην Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Πέτρου στους Αραίους, κοντά στον Μυλοπόταμο.

Κτισμένη ίσως τον 11ο αιώνα, αλλά με τοιχογραφίες του 13ου αιώνα, είναι ένα μικρό αρχιτεκτονικό θαύμα με εξαιρετικές αναλογίες. Ο αρχιτεκτονικός τύπος του είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος σε τετράγωνο ναός με πολυγωνικό τρούλλο χωρίς νάρθηκα. Διατηρεί και στρώμα Μεταβυζαντινών τοιχογραφιών, που βρίσκονται στο Ιερό Βήμα και στον κυρίως ναό. Τα τρία μέρη του Ιερού Βήματος δεν επικοινωνούν πια μεταξύ τους κι αυτό πρέπει να συνέβη κάποια στιγμή στην περίοδο της Ενετοκρατίας.

Μυλοπόταμος – Κάστρο της Κάτω Χώρας

Μετά τον Άγιο Πέτρο θα κάνουμε μία στάση 30 λεπτών περίπου στην πλατεία του Μυλοποτάμου με τα πανύψηλα πλατάνια για ένα αναψυκτικό.

Από εκεί θα προχωρήσουμε πεζοί προς το Κάστρο της Κάτω Χώρας καλύπτοντας μία απόσταση 1,3 χιλιομέτρων.

Στην Κάτω Χώρα θα γνωρίσουμε τον παραδοσιακό οικισμό και το αγγλικό σχολείο των αρχών του 19ου αιώνα που βρίσκεται στην πλατεία

Στη συνέχεια θα περιηγηθούμε στο Κάστρο παρατηρώντας τα παλαιά σπίτια και τις αρκετές εκκλησίες που λειτουργούσαν τακτικά ως τη δεκαετία του 1950. Από εδώ θα απολαύσουμε την απαράμιλλη θέα του υπάρχοντος φαραγγιού και της απέραντης θάλασσας στα δυτικά των Κυθήρων, μια θέα σίγουρα από τις πιο εντυπωσιακές του νησιού.

«θρόνος της Αφροδίτης» στην Παλαιόπολη

Επόμενη στάση μας θα είναι ο λεγόμενος «θρόνος της Αφροδίτης» στην Παλαιόπολη.
Ο ναός της Αφροδίτης Κυθέρειας (της θεάς των Κυθήρων) ήταν ένα ιερό στα Κύθηρα κατά την Αρχαιότητα αφιερωμένο στη θεά του Έρωτα και της Ομορφιάς, την Αφροδίτη. Ήταν το πιο γνωστό ιερό της θεάς στην Ελλάδα. Χρονολογείται κατά πάσα πιθανότητα στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. και υπηρετούσε την Αφροδίτη Ουρανία (ουράνια). Αν και θεωρείτο σημαντικό ιερό, φαίνεται ότι ήταν ένα μικρό κτήριο που φιλοξενούσε το άγαλμα μιάς ένοπλης Αφροδίτης.

Αυλέμονας

Φεύγοντας από τον χώρο, όπου κατά πάσα πιθανότητα είχε κτισθεί το ιερό, θα συνεχίσουμε για το όμορφο, γραφικό ψαροχώρι του Αυλέμονα, «η ομορφιά των Κυθήρων», όπως συνήθως ονομάζεται.

Βρίσκεται στην ανατολική ακτή των Κυθήρων και ίσως είναι το πιο παραδοσιακό και καλοδιατηρημένο (χωρίς αξιόλογες μεταβολές) χωριό. Λόγω του ξηρού κλίματος της περιοχής και της τυπικής επανάληψης των μικρών οικιστικών μονάδων στην αρχιτεκτονική του οικισμού, θα αισθανθείτε ότι βρισκόμαστε μάλλον στις Κυκλάδες, παρά στα Κύθηρα.

Σας προτείνουμε να περιηγηθείτε το χωριό, να επισκεφθείτε το λιμανάκι με τα ψαροκάϊκα όπου θα δείτε το «Αρχοντικό Καβαλλίνη» με το ηλιακό ρολόϊ, φωτογραφίστε την γραφική «Βαρδιόλα» στην προβλήτα και περπατείστε στο πλακόστρωτο μονοπάτι πάνω στη βραχώδη ακτογραμμή φθάνοντας στο Ενετικό φρούριο.

Θα υπάρχει άφθονος χρόνος για κολύμπι στα πεντακάθαρα νερά του μικρού κόλπου, για να απολαύσετε τον καφέ σας σ’ μία τις καφετέριες ή για να απολαύσετε φρέσκα θαλασσινά σε κάποιο από τα εστιατόρια.

Επιστροφή

Μετά από 1,5 ώρες περίπου θα αναχωρήσουμε από τον Αβλέμονα για την επιστροφή στο κατάλυμά μας.