Κύθηρα — Το νησί της Αφροδίτης

Τα Κύθηρα, γνωστά στην εποχή των Βενετών ως Τσίριγκο ή Cerigo, υμνείται από την αρχαιότητα ως η μυθική γενέτειρα της Αφροδίτης, η θεά του έρωτα και της ομορφιάς.

Αλλά πέρα από τις θεϊκές της συνειρμούς, η ιστορία των Κυθήρων είναι μια ζωντανή χρονογραφία πολιτισμών, μεταναστεύσεων και μιας κουλτούρας που γεφυρώνει την ηπειρωτική Ελλάδα με τον νησιωτικό κόσμο της.

Τα Κύθηρα, νησί γνωστό και με την παλαιότερη ενετική ονομασία Τσιρίγο (Cerigo) είναι, κατά τη μυθολογία, το νησί της θεάς Ουράνιας Αφροδίτης και του Έρωτα. Το όνομα Κύθηρα (Τσιρίγο) έχει βαθιά στην ιστορία τις ρίζες του. Ο Όμηρος το αναφέρει στο επικό του έργο, την Ιλιάδα, ενώ η θεά Αφροδίτη, η θεά του Έρωτα, ταυτίζεται με το νησί και παίρνει το όνομα Κυθέρεια (Ακύθηρος λεγόταν ο στερούμενος θέλγητρων άνθρωπος). Και άλλοι όμως σπουδαίοι συγγραφείς της αρχαιότητας αναφέρονται στο νησί με το όνομα Κύθηρα. Ανάμεσα σε αυτούς είναι ο Ηρόδοτος, ο Διόνυσος, ακόμα και ο Αριστοτέλης (που παραδέχεται ότι το νησί λεγόταν Πορφυρούσα – λόγω της επεξεργασίας πορφύρας – αλλά στις μέρες του λεγόταν Κύθηρα) και ο Ξενοφώντας (στα Ελληνικά του χρησιμοποιεί τον όρο Κυθηρία γη)

Ο Ισίδωρος (γεωγράφος του Α΄ μ.Χ.αιώνα) υποστήριξε μια “ανατρεπτική” άποψη, ότι δηλαδή το νησί έλαβε το όνομά του από την Κυθέρεια Αφροδίτη και όχι το αντίστροφο. Μάλιστα, μίλησε πρώτη φορά για τη σημασία του ρ.κεύθω και τη σχέση του με τη θεά και το νησί. Κεύθω σημαίνει κρύβω τον έρωτα, ενώ εκείνοι που κάνουν έρωτα στο νησί (στο μέρος εκείνο, δηλ.τα Κύθηρα), ανακαλύπτουν το κρυμμένο ερωτικό πάθος. Η ονομασία του νησιού συναντάται στον πληθυντικό ίσως από την ύπαρξη και των διπλανών Αντικυθήρων.

Ποια η σχέση όμως των δύο προσωνυμιών του νησιού, Κύθηρα και Τσιρίγο; Ύστερα από μελέτες και έρευνες φαίνεται ότι τα δύο παραπάνω ονόματα έχουν σχέση αλληλεπίδρασης, δηλαδή είτε ότι η μια ταυτίζεται με την άλλη είτε ότι η μια δημιουργεί την άλλη.

Έχει ενδιαφέρον να αναφερθεί ότι στην Κύπρο υπάρχει περιοχή Κυθραία ή Κύθρα, όπου βρέθηκαν αγάλματα της θεάς Αφροδίτης, ενώ η κοινή ονομασία της περιοχής είναι Τζυρκά.

Η γέννηση της Αφροδίτης στα Κύθηρα, σύμφωνα με τη μυθολογία, υπήρξε το γεγονός εκείνο που καθόρισε και τη μετέπειτα πορεία του νησιού. Σύμφωνα με τη Θεογονία του Ησίοδου, η Αφροδίτη γεννήθηκε στους αφρούς της θάλασσας των Κυθήρων, όταν έπεσαν σε αυτήν τα αποκομμένα από τον Κρόνο γεννητικά όργανα του πατέρα του Ουρανού. Τα κύματα παρέσυραν, σύμφωνα με αυτήν την εκδοχή του μύθου, στη συνεχεία τη θεά, η οποία έφθασε στην Πάφο της Κύπρου, όπου επίσης λατρεύτηκε ως θεά προστάτης του νησιού.Από τα Κύθηρα φέρεται να έχει και την προσωνυμία Κυθέρεια η Αφροδίτη, η οποία λατρεύτηκε στην αρχαιότητα με τρεις μορφές. Ως Ουρανία, θεά – προστάτης της αγάπης και του αγνού ερωτά, με κύριο τόπο λατρείας τα Κύθηρα. Ως Πάνδημος, θεά – προστάτης του σαρκικού έρωτα και της αναπαραγωγής με κύριο τόπο λατρείας την Κύπρο. Και τέλος, με τη λιγότερο γνωστή μορφή, ως Αποστρόφια, θεά που διασφάλιζε την ηθική τάξη και προστάτευε τη σύζυγο και τα παιδιά, που αναφέρεται ότι λατρεύτηκε στη Θήβα και αλλού. Η ίδρυση από τα πολύ πρώιμα χρόνια ναού της θεάς στα Κύθηρα έδωσε και στο νησί τον ομηρικό χαρακτηρισμό ζάθεα, δηλαδή πανάγια.Η ανάδυση της θεάς από τη θάλασσα των Κυθήρων είναι σημειολογικά μια προσπάθεια των αρχαίων, σύμφωνα με τους ειδικούς στην Παλαιοντολογία, να ερμηνεύσουν την ανάδυση του νησιού από τη θάλασσα. Αυτό αποδεικνύεται από τον πλούσιο αριθμό παλαιοντολογικών ευρημάτων, που έχουν προέλευση τη θαλάσσια ζωή, σε εκτεταμένες περιοχές των Κυθήρων, στα Μητάτα και τα Βιαράδικα.

Το κλίμα των Κυθήρων είναι εύκρατο μεσογειακό. Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι περίπου + 20 °C και το μέσο ετήσιο ύψος βροχής, (διάρκειας περίπου 60 ημερών), είναι 600 χλσ., η μέση νέφωση είναι 4 και η μέση δύναμη των ανέμων περίπου 3 – 4 μποφόρ με επικρατέστερους ανέμους τους βορειοανατολικούς και δυτικούς.

Πολλές φορές κατά την Άνοιξη παρατηρείται ένας δυτικός-νοτιοδυτικός άνεμος καλούμενος “προβέντζα” που αθροίζει χαμηλά νέφη δημιουργώντας ομίχλη όπου και απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή των ναυτιλλομένων. Το χιόνι είναι σπάνιο καθώς και η θερμοκρασία κάτω του – 4 °C.

Τα Κύθηρα έχουν πληθυσμό 3.354 κατοίκους (απογραφή 2001).Η ομώνυμη πρωτεύουσα του νησιού έχει 579 κατοίκους, ενώ σημαντικά χωριά είναι το Λιβάδι με 370 και ο Ποταμός με 400 κατοίκους. Οι υπόλοιποι κάτοικοι βρίσκονται σε πολλά (σχεδόν 60) μικρά γραφικά χωριά, διάσπαρτα σε όλη την έκταση του νησιού.Το νησί διοικητικά αποτελεί ένα Δήμο που μαζί με την κοινότητα Αντικυθήρων του ομώνυμου γειτονικού νησιού, υπάγονται στην Επαρχία Κυθήρων η οποία ανήκει στη Νομαρχία Πειραιώς. Ιστορικά τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα υπάγονται στα Επτάνησα.

Τα Κύθηρα ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα μαζί με τα Επτάνησα, των οποίων αποτελούσαν τμήμα, με την αποδοχή του στέμματος του Βασιλείου της Ελλάδος από τον Γεώργιο τον Α΄.

Από το 1867 με το Νόμο ΣΞΒ΄ και μέχρι το 1929 υπάγονταν διοικητικά στο νομό Αργολιδοκορινθίας και δικαστικά στο Πρωτοδικείο Γυθείου. Το 1929 υπάχθηκαν διοικητικά στο νομό Αττικοβοιωτίας και δικαστικά στο πρωτοδικείο Πειραιώς. Τέλος, με τη συγκρότηση της Νομαρχίας Πειραιώς και νήσων υπάχθηκε στην τελευταία.

Επί των Κυθήρων υφίσταται Ειρηνοδικείο και Πταισματοδικείο. Παλαιότερα υπήρχε υποδιοίκηση της Χωροφυλακής που έδρευε στην πρωτεύουσα του νησιού με δύο σταθμούς, έναν στον Ποταμό και έναν στα Αντικύθηρα. Το λιμενικό έλεγχο μέχρι το 1986 στα Κύθηρα και Αντικύθηρα ασκούσε η Λιμενική Αρχή Γυθείου διατηρώντας επ΄ αυτού δύο Λιμενικούς σταθμούς, έναν στην Αγία Πελαγία και έναν στο Καψάλι. Από το 1987 υπάχθηκαν στη Λιμενική Αρχή Νεάπολης Βοιών, όπου από Λιμενικός σταθμός (Γυθείου) αναδείχθηκε σε Υπολιμεναρχείο.

Από τελωνειακού ελέγχου υφίστανται δύο τελωνοσταθμαρχεία, ένα στην Αγία Πελαγία και ένα στο Καψάλι, που υπάγονται στο Τελωνείο Γυθείου. Εκτός αυτών υφίστανται και όλες οι άλλες δημόσιες υπηρεσίες και γραφεία ΔΕΚΟ.

Περί το τέλος του 1928 στα Κύθηρα λειτουργούσαν 22 δημοτικά σχολεία (και ένα στα Αντικύθηρα), εκ των οποίων 15 ήταν αρρεναγωγεία και 8 παρθεναγωγεία. Το 1929 συμπτύχθηκαν σε 15 μικτά, στα οποία φοιτούσαν τότε περίπου 1500 μαθητές και μαθήτριες. Το πρώτο πλήρες κλασσικό μικτό γυμνάσιο ιδρύθηκε το 1921 στην πόλη των Κυθήρων, στο οποίο το 1929 φοιτούσαν περίπου 150 μαθητές και μαθήτριες. Το 1964, επί κυβερνήσεως Γ.Παπανδρέου, χωρίσθηκε σε τριτάξιο Γυμνάσιο και τριτάξιο Λύκειο, όπου επί χούντας το 1967 καταργήθηκε το Λύκειο και επανήλθε ως εξατάξιο Γυμνάσιο, πλην όμως είχε αρχίσει ήδη η συρρίκνωση του πληθυσμού κυρίως λόγω αστυφιλίας. Εκκλησιαστικά τα Κύθηρα αποτελούν ιδία Μητρόπολη, την Ιερά Μητρόπολη Κυθήρων, που έχει έδρα στην πόλη των Κυθήρων

Οι κάτοικοι είναι κυρίως αγρότες και υπάλληλοι, αλλά με την αύξηση του τουρισμού και την προσέλευση ημιμόνιμων οικιστών, το κέντρο βάρους έχει μετατοπισθεί προς τις τουριστικές επιχειρήσεις και την οικοδομή. Κύρια αγροτικά προϊόντα είναι το λάδι και το μέλι. Τουριστικά το νησί βρίσκεται σε ανάπτυξη. Συνεισφορά στην καλή φήμη του αποτελεί και το γεγονός ότι η οικιστική του ανάπτυξη γίνεται ελεγχόμενα χωρίς αλλοίωση του τοπικού ρυθμού.

Παραλίες

Χαλαρώστε στις όμορφες παραλίες των Κυθήρων

Χωριά

Εξερευνήστε τα χωριά των Κυθήρων

Αξιοθέατα

Ανακαλύψτε τα αξιοθέατα των Κυθήρων

Τοπικά προϊόντα

Δοκιμάστε τα τοπικά προϊόντα των Κυθήρων

Συχνές ερωτήσεις

Μπορείτε να φτάσετε στα Κύθηρα με πλοίο από τον Πειραιά, το Γύθειο, τη Νεάπολη (Πελοπόννησος), τα Αντικύθηρα ή την Κίσσαμο (Κρήτη), καθώς και με αεροπλάνο από το Διεθνές Αεροδρόμιο της Αθήνας.

Δεν υπάρχει τακτική δημόσια συγκοινωνία από το λιμάνι ή το αεροδρόμιο. Καλό είναι να κάνετε κράτηση για ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο, ταξί ή ιδιωτική μεταφορά πριν από την άφιξή σας.

Το νησί είναι πιο ζωντανό μεταξύ περιόδου Ιουνίου και Σεπτεμβρίου, όταν ο καιρός είναι ζεστός, η θάλασσα είναι ήρεμη και όλες οι τοπικές επιχειρήσεις είναι ανοιχτές.

Ο χρόνος ταξιδιού ποικίλλει: περίπου 1 ώρα και 15 λεπτά από τη Νεάπολη, 2 ώρες και 15 λεπτά από το Γύθειο, 4 ώρες από την Κρήτη και 7 ώρες από τον Πειραιά.

Ναι, οι αεροπορικές εταιρείες Aegean Airlines και Sky Express εκτελούν τακτικά δρομολόγια από την Αθήνα προς τα Κύθηρα καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, με επιπλέον δρομολόγια κατά τη θερινή περίοδο.

Τα Κύθηρα προσφέρουν ξενοδοχεία, ξενώνες, μπουτίκ διαμερίσματα και παραδοσιακά σπίτια σε γραφικά χωριά όπως η Χώρα, ο Αυλεμόνας και το Καψάλι.

Εξερευνήστε παραλίες, μονοπάτια πεζοπορίας, καταρράκτες, βυζαντινά κάστρα και την τοπική γαστρονομία. Τα Κύθηρα είναι ιδανικά για τους λάτρεις της φύσης και τους ταξιδιώτες που ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό.

Μπορείτε να ελέγξετε τα τρέχοντα δρομολόγια και να κάνετε κράτηση εισιτηρίων μέσω των σελίδων μας ή να επικοινωνήσετε με την ομάδα υποστήριξης μας για βοήθεια σχετικά με το ταξίδι σας.